آئین نامه داخلی مجلس ( گردش کار در مجلس )

مواد 96 تا 129 آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی :

جلسات مجلس / دستور موقت / نطق ها / دفاعیه / آراء / نتیجه گیری و ....

برای خواندن متن کامل این آئین نامه به ادامه مطلب مراجعه نمائید .. با تشکر

باب اول- کلیات

 ‎‎‎‎‎‎‎

فصل سوم - گردش کار مجلس
مبحث اول - جلسات مجلس
 ‎‎‎ماده 96 - انعقاد رسمى جلسات و اعتبار اخذ رأى منوط به حضور حداقل دوسوم مجموع نمایندگان مى‏باشد. اکثریت مطلق وقتى حاصل مى‏شود که بیش از نصف نمایندگان حاضر، رأى مثبت دهند، مگر در مواردى که قانون اساسى و یا در این آئین‏نامه نصاب دیگرى تعیین شده باشد.
 ‎‎‎تبصره 1 - براى ادامه مذاکراتى که منجر به اتخاذ تصمیم و یا اخذ رأى نمى‏شود حضور حداقل نصف نمایندگان کافى است.
 ‎‎‎تبصره 2 - جلسات رسمى با تلاوت آیاتى چند از قرآن مجید به تشخیص هیأت رئیسه که حتى‏الامکان متناسب با جلسه آن روز باشد آغاز خواهد شد.
 ‎‎‎ماده 97 - نمایندگان باید در روزى که قبلاً براى تشکیل جلسه رسمى معین مى‏شود در مجلس حاضر شوند. در صورت تاخیر بدون عذر موجه از طرف هیأت رئیسه توبیخ خواهند شد. همچنین، هریک از نمایندگان که در موقع اخذ رأى با اعلام قبلى رئیس مجلس مبنى بر منع خروج از جلسه بدون عذر موجه خارج شود، مستحق توبیخ خواهد بود و در صورت تکرار تأخیر وغیبت، مقررات آئین‏نامه ازطرف هیأت رئیسه درباره او اجراء خواهد شد. اسامى نمایندگانى که سه بار غیبت غیرموجه در یک ماه داشته باشند در روزنامه‏ها درج خواهد شد.
 ‎‎‎ماده 98 - تشخیص عده حضار با استفاده از تابلو است که در اول هر جلسه و قبل از اخذ آراء به وسیله رئیس جلسه باید اعلام شود.
 ‎‎‎تبصره - در صورتى که تابلو خراب شود، حداکثر تا پایان همان جلسه تشخیص عده حاضر با دبیران ‎ خواهد بود و هیأت رئیسه موظف است قبل از انعقاد جلسه بعد به تعمیر و اصلاح تابلو اقدام نماید.
 ‎‎‎ماده 99 - حداکثر مدت براى هر جلسه رسمى چهار ساعت است که یکسره و یا با فاصله تنفس مى‏باشد، مگر در موارد ضرورى که به تشخیص رئیس و تصویب مجلس خواهد رسید. غایبین بعد از تنفس نیز مشمول مقررات مربوط به غیبت و تاخیر خواهند بود.
 ‎‎‎تبصره - وقت دستور جلسات رسمى مجلس چنان تنظیم خواهد شد که جز در موارد اضطرارى با اول وقت اداى نماز برخورد نداشته باشد.
 ‎‎‎ماده 100 - اعضاى هیأت رئیسه مجلس باید در ساعتى که قبلاً براى تشکیل جلسات تعیین مى‏شود، حاضر شوند و در صورت تاخیر یا غیبت بدون عذر موجه با تشخیص رئیس برطبق این آئین‏نامه جریمه مى‏شوند.
 ‎‎‎ماده 101 - تشکیل جلسات و رعایت ترتیب مذاکرات و اجراى آئین‏نامه و حفظ نظم جلسه طبق این آئین‏نامه به عهده رئیس جلسه است.
 ‎‎‎ماده 102 - دستور هفتگى مجلس باید به ترتیب وصول طرحها و لوایح از کمیسیون‏ها توسط هیأت رئیسه مجلس تهیه و پس از چاپ و توزیع بر تابلو مخصوص نصب شود. رعایت ترتیب مذکور الزامى است. طرحها و لوایحى که داراى اولویت باشند ممکن است بنا به تقاضاى دولت و یا پانزده نفر از نمایندگان و با موافقت هیأت رئیسه خارج از ترتیب وصول، در دستور هفتگى مجلس قرارگیرد. این دستور، به شرط پیشنهاد دولت و یا پانزده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس، فقط یکبار دیگر قابل تغییر خواهد بود.
 ‎‎‎تبصره 1- گزارشهای تحقیق و تفحص، تفریغ بودجه و کمیسیونها به‌جز گزارش طرحها و لوایح، خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این گزارشها باید حداقل (48) ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختیار نمایندگان قرار گیرد وخلاصه آن حداکثر به مدت نیم‌ساعت در جلسه قرائت و متن کامل گزارش در مشروح مذاکرات چاپ ‌شود.
 ‎‎‎تبصره 2- در صورتى که پنجاه نفر از نمایندگان براى طرح یا لایحه‏اى تقاضاى اولویت کنند هیأت رئیسه موظف است آن را در دستور هفتگى مجلس قرار دهد.
 ‎‎‎ماده 103 - در صورت اضطرار که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضاى کتبى رئیس جمهور یا یکى از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنى تشکیل مى‏شود. در این صورت، تقاضاکنندگان ادلّه خویش را مبنى‏بر وجود شرایط اضطرار و اقتضاى امنیت کشور و در نتیجه لزوم برگزارى غیرعلنى جلسه رسمى مجلس، حداکثر تا مدت پانزده دقیقه، متوالیاً و یا متناوباً در دو نوبت، ارائه و سپس یک نفر به‏عنوان مخالف حداکثر تا پانزده دقیقه صحبت مى‏کند، در صورت تصویب دوسوم حاضران، کار رسیدگى در جلسه غیرعلنى ادامه مى‏یابد، در غیراین صورت، جلسه به حالت علنى بازگشته و به روال عادى عمل خواهد کرد.
 ‎‎‎تبصره 1 - مصوبات جلسه غیرعلنى در صورتى معتبر است که با حضور شوراى نگهبان به‏تصویب سه‏چهارم مجموع نمایندگان برسد.
 ‎‎‎تبصره 2 - تشخیص رفع شرایط اضطرارى براى انتشار مذاکرات و مصوبات جلسات غیرعلنى براى اطلاع عموم با مجلس است که با پیشنهاد حداقل ده نفر از نمایندگان و مذاکره به نحو مقرر در همین ماده، در جلسه غیرعلنى و تصویب اکثریت حاضرین در مجلس عملى مى‏گردد.
 ‎‎‎ماده 104 - رئیس هر جلسه قبل از ختم هر جلسه، روز و ساعت تشکیل و دستور جلسه بعد را اعلام مى‏کند که در صورت مذاکرات درج شود، مگر در موارد اضطرارى (به‏تشخیص هیأت رئیسه) که حداقل بیست و چهار ساعت قبل از تشکیل جلسه، باید بطور رسمى اعلام شود.
 ‎‎‎ماده 105 - در صورتى که در مجلس بى‏نظمى و تشنج بوجود آید که مانع ادامه کار مجلس باشد و رئیس نتواند از آن جلوگیرى کند، در جاى خود قیام مى‏نماید. هرگاه برخاستن رئیس موجب آرامش نشود جلسه را به مدت پانزده دقیقه به عنوان تنفس تعطیل مى‏کند و نمایندگان از جلسه خارج مى‏شوند و پس از انقضاى پانزده دقیقه مجدداً جلسه تشکیل مى‏شود. هرگاه بى‏نظمى و تشنج تجدید شود، رئیس جلسه را ختم و آن را به روز دیگرى موکول مى‏نماید.

مبحث دوم - نطق‏ها و مذاکرات
اول - نطق‏ها
 ‎‎‎ماده 106 ـ در هر جلسه رسمى به‌جز جلسات بررسى لوایح برنامه توسعه، بودجه سالانه و استیضاح یا رأى اعتماد به وزیران، سه‌‏نفر از نمایندگان مى‏توانند به نوبت و طبق فهرستى که از قبل به قید قرعه توسط هیأت رئیسه تنظیم شده است، حداکثر به مدت هفت‌‌‌دقیقه نطق نمایند. همچنین دو‏نفر از نمایندگانى که در آن جلسه نوبت نطق نداشته باشند به جهت مسائل ضروری می‌توانند یک ساعت قبل از شروع جلسه در لوح مخصوص یا دستگاه الکترونیکی ثبت‏نام کرده وحداکثر به مدت پنج‌‌دقیقه نطق نمایند. درصورتى که بیش از دو نفر از نمایندگان متقاضى این نطق باشند، هیأت رئیسه به قید قرعه به دو‏نفر وقت خواهد داد.
 ‎‎‎هیچ یک از نمایندگان نمى‏توانند در مدت دوماه بیش از یک بار نطق پنج‌‌دقیقه‌ای نمایند.
نماینده حق واگذاری تمام وقت خود را به نماینده دیگر دارد.
 ‎‎‎ماده 107 - در هر جلسه ، رئیس مجلس مى‏تواند در مورد گزارش حوادث مهم و مسائل فورى روز مطالبى را که آگاهى مجلس از آن ضرورى باشد به اطلاع نمایندگان برساند. حداکثر مدت براى این مطالب پانزده دقیقه خواهد بود.
 ‎‎‎ماده 108 - ترتیب و مدت نطق بدین شرح است:
 ‎‎‎الف - مدت نطق در جلسه علنى به‏شرح زیر خواهد بود:
 ‎‎‎1- براى استیضاح یک وزیر دو ساعت و براى استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت. استیضاح کنندگان مى‏توانند از بین خود یک یا چند نفر را براى بحث در موضوع استیضاح معرفى نمایند، ولى در هرحال مجموع نطقهاى استیضاح کنندگان نباید از مدت فوق تجاوز نماید.
 ‎‎‎2 ـ درمورد کلیات هر طرح یا لایحه، ابتدا سخنگوی کمیسیون اصلی حداکثر پنج‌دقیقه گزارش مى‏دهد، پس از آن حداکثر سه‌نفر مخالف و سه‌نفر موافق به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق وسپس نماینده دولت و پس از آن سخنگوی کمیسیون هرکدام حداکثر پنج دقیقه صحبت مى‏کنند.
 ‎‎‎تبصره 1 ـ درمورد طرحها و لوایح مهم یا مفصل با پیشنهاد رئیس جلسه یا بیست و پنج نفر از نمایندگان و رأى اکثریت مطلق نمایندگان حاضر، مى‏توان تعداد و یا وقت مخالف و موافق و وقت نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون را حداکثر تا دو‌برابر افزایش داد.
 ‎‎‎تبصره 2 ـ در بررسی کلیات طرحهاى دو یا سه‏فوریتى و طرحهایى که کمیسیون اصلى در موعد مقرر گزارش نداده است یکى از طراحان مى‏تواند به جاى سخنگو در ابتدا و انتهاى رسیدگى در مجلس صحبت کند.
 ‎‎‎3 - براى موارد ذیل هر یک پنج دقیقه:
 ‎‎‎- دفاع دربرابر ‎ توهین و تحریف نطق.
 ‎‎‎- مخالفت و موافقت نسبت به هریک از مواد طرحها و لوایح.
 ‎‎‎- توضیح پیشنهاد اصلاحى نسبت به مواد طرحها و لوایح اعم از فردى و جمعى.
 ‎‎‎- توضیح نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون در مورد پیشنهادها.

 ‎‎‎- توضیح پیشنهاد فوریت و یا سلب فوریت و مخالفت با آن.
 ‎‎‎- پیشنهاد مسکوت ماندن طرح و یا لایحه و مخالفت با آن.
 ‎‎‎- پیشنهاد تنفس.
 ‎‎‎- پیشنهاد اخذ رأى مخفى.
 ‎‎‎- تذکر آئین‏نامه‏اى و یا اخطار قانون اساسى.
 ‎‎‎- پیشنهاد انواع رأى در مورد استیضاح.
 ‎‎‎ب - در تمام موارد مذکور در بند (الف)، در صورتى که ضرورت اقتضاء کند ممکن است استثنائاً بدون مذاکره و با پیشنهاد رئیس یا ده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس، مدت نطق و شور اضافه شود.
 ‎‎‎ج - در کلیات لایحه بودجه سالانه کل کشور پس از نطق رئیس جمهور، سخنگوی کمیسیون گزارش خود را ارائه می‌دهد سپس حداکثر ده‌نفر از نمایندگان به‌عنوان مخالف گزارش کمیسیون و ده‌نفر به‌عنوان موافق گزارش کمیسیون به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق هرکدام حداکثر ده دقیقه صحبت می‌کنند. پس از آن نماینده دولت به مدت بیست‌دقیقه و در پایان، سخنگوی کمیسیون صحبت می‌کند. مجموع زمان صحبت سخنگوی کمیسیون سی‌دقیقه خواهد بود.
 ‎‎‎تبصره ـ در کلیات متمم و یک یا چند دوازدهم بودجه، اظهارات به میزان نصف مدت‏هاى مقرر در بند فوق است.
 ‎‎‎د - مدت نطق براى مسائل مهم مربوط به سیاست خارجى از قبیل عهدنامه‏ها و مقاوله‏نامه‏ها و موافقتنامه‏هاى بین‏المللى حداکثر سه ساعت و براى هر ناطق حداکثر پانزده دقیقه خواهد بود.
 ‎‎‎هـ - پیش از أخذ رأى براى انتخاب حقوقدانان شوراى نگهبان و همچنین رئیس و دادستان دیوان محاسبات، هر نامزد می‌تواند حداکثر ده‌‌دقیقه در جلسه علنى مجلس مشخصات، سوابق کاری، تحصیلات و برنامه‏هاى خود را به اطلاع نمایندگان برساند.
 ‎‎‎تبصره - در کلیه مواردى که در این آئین‏نامه، نمایندگان مى‏توانند به‏عنوان موافق یا مخالف صحبت کنند رعایت ترتیب ثبت‏نام و یا درخواست صحبت الزامى است. درمواردى که قبل از تشکیل جلسه علنی متقاضیان صحبت یا نطق در لوح یا دستگاه الکترونیکی ‎ بیش از تعداد تعیین شده در این آئین‏نامه باشد یکى از اعضاء هیأت رئیسه موظف است به قید قرعه از بین افرادى که در موعد مقرر ثبت‏نام کرده‏اند افراد مورد نیاز را تعیین نماید. افراد تعیین‌شده، حق واگذارى نوبت خود به نماینده دیگر را خواهند داشت.
 ‎‎‎ماده 109 - ناطق نباید از موضوع موردبحث خارج شود. هرگاه رئیس تشخیص دهد که ناطق از موضوع خارج شده و در ضمن یک نطق، دو نوبت به وى تذکر خروج از موضوع را بدهد و باز ادامه دهد، دفعه سوم مى‏تواند وى را از ادامه نطق در آن موضوع در تمام جلسه منع نماید، مگر این‏که مجلس ادامه صحبت را تایید کند.
 ‎‎‎ماده 110 - قطع کلام ناطق و عدم مراعات سکوت از طرف نمایندگان و هرگونه تهمت و توهین و ایرادگیریهاى شخصى و حرکات و تظاهراتى که موجب بى‏نظمى مجلس باشد ممنوع است و مرتکب مشمول مجازاتهاى مندرج در این آئین‏نامه خواهد گردید. رئیس مجلس مسؤول جلوگیرى از این تخلفات است.
دوم – مذاکرات
 ‎‎‎ماده 111 - موضوعاتى که طبق دستور در مجلس مطرح مى‏شود باید یک‏ساعت قبل از موقع انعقاد جلسه در ورقه مخصوصى که خارج از جلسه نصب مى‏گردد یا دستگاه الکترونیک ، ثبت شود تا مخالف و موافق، در صورت تمایل، با تفکیک کلیات و هریک از مواد، در آن ورقه یا دستگاه الکترونیک ‎ در ستون مخصوص، شخصاً ثبت نام نمایند. حق تقدم نطق با کسانى است که ثبت نام کرده باشند که در این صورت، یک مخالف و یک موافق به ترتیب نطق خواهند کرد. درصورتى که مخالف یا موافقى ثبت نام نکرده باشد، نمایندگان مخالف و موافق در مجلس مى‏توانند کتباً نوبت بگیرند و به تناوب صحبت کنند. اگر هیچ موافقى وجود نداشته باشد، مخالفان مى‏توانند به نوبت صحبت کنند و اگر مخالفى موجود نباشد غیر از نماینده دولت و یا سخنگو ‎ به‏عنوان موافق کسى صحبت نخواهد کرد.
 ‎‎‎تبصره - درصورتى که موضوعى در دستور کار مجلس قرار گیرد و به دلائلى مطرح نشود و همان موضوع در جلسه بعد مجلس مطرح شود ‎ ثبت نام مخالف و موافق اولیه معتبر است.
 ‎‎‎ماده 112 - مذاکرات کامل هر جلسه همراه با مصوبات ضبط و ثبت و حداکثر چهل و هشت ساعت پس از آن، بین نمایندگان توزیع مى‏شود. نماینده‏اى که در صورت مشروح مذاکرات مطلبى برخلاف اظهارات او ثبت شده باشد، بطور اختصار مى‏تواند فقط نسبت به همان مورد در جلسه رسمى تذکر دهد و بعداً اصلاح آن قسمت از مذاکرات، در مجموعه مذاکرات مجلس درج مى‏شود. صورت مذاکرات جلسات باید به امضاى رئیس یا نایب‏رئیس مجلس که آن جلسه را اداره نموده است برسد.
 ‎‎‎ماده 113 - هرگاه هنگام بحث در باره طرحها و لوایح ، رئیس جمهور و معاونان او، وزیران و معاونان آنان و همچنین سخنگویان ‎ کمیسیون‏هاى مربوطه لازم بدانند در موضوع موردبحث با رعایت مواد طرح شده صحبت کنند، برابر مدت تعیین شده در آئین‏نامه به آنان اجازه داده خواهد شد.
 ‎‎‎ماده 114 – لغو گردید.
 ‎‎‎ماده 115 - نمایندگان مى‏توانند درباره مسائل مهم مملکتى یا بین‏المللى یا مناسبتهاى خاص بیانیه صادر نموده و به رئیس جلسه تحویل نمایند. چنانچه بیانیه صادره به امضاء حداقل بیش از نصف مجموع نمایندگان برسد متن آن بدون ذکر اسامى نمایندگان در پایان جلسه علنى مجلس قرائت و طى نامه رسمى به مراجع ذى‏ربط ارسال خواهد شد و اسامى نمایندگان امضاءکننده بیانیه در مشروح مذاکرات چاپ مى‏شود.
 ‎‎‎تبصره ـ توزیع هرگونه نامه، گزارش، بروشور و امثال آن در صحن مجلس طبق دستورالعملى خواهد بود که توسط هیأت رئیسه تصویب و به ‏اطلاع نمایندگان خواهد رسید.
 ‎‎‎ماده 116 - گزارش نهایى کمیسیون اصل نودم (90) قانون اساسى پس از ارائه به هیأت رئیسه مجلس، درصورتى که مربوط به عموم باشد، بدون رعایت نوبت در دستور کار قرار مى‏گیرد ‎ و در اولین جلسه علنى قرائت خواهد شد.
 ‎‎‎ماده 117 - روساى جمهور، نخست وزیران، رؤساى مجلس و مقامات عالى‏رتبه کشورهاى دیگر که به دعوت مقامات جمهورى اسلامى ایران به ایران مى‏آیند و بنا به صلاحدید همتاى آنان و تصویب هیأت رئیسه مجلس حضورشان در جلسه رسمى و علنى به مصلحت باشد مى‏توانند در جلسه حاضر و عنداللزوم سخنرانى نمایند.

 ‎‎‎

مبحث سوم – آراء
اول - کمیت آراء
 ‎‎‎ماده 118 - مصوبات مجلس با رأى موافق اکثریت مطلق حاضرین معتبر است مگر در مواردى که در قانون اساسى و یا این آئین‏نامه نصاب دیگرى معین شده باشد.
 ‎‎‎ماده 119 - کلیه انتخاباتى که در مجلس و کمیسیون‏ها و شعب به عمل مى‏آید، اعم از اینکه فردى یا جمعى باشد باستثناء انتخاب رئیس ، که با اکثریت مطلق عده حاضر انتخاب مى‏شود و موارد دیگرى که در این آئین‏نامه حد و نصاب دیگرى براى آن تعیین شده است با رأى اکثریت نسبى است و در صورت تساوى آراء، به تعداد موردنیاز از منتخبین به حکم قرعه تعیین مى‏شود. اسامى کلیه نامزدها با تعداد آراء آنان توسط رئیس جلسه اعلام مى‏شود.
 ‎‎‎ماده 120 - نصاب رأى‏گیرى در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف به‏شرح زیر می‌باشد:
الف ـ اکثریت چهار پنجم مجموع نمایندگان:
 ‎‎‎ـ اصلاحات جزئى خطوط مرزى کشور(اصل هفتادوهشتم قانون اساسى).
ب ـ اکثریت سه چهارم مجموع نمایندگان:
 ‎‎‎1 ـ توقف انتخابات و ادامه کار مجلس سابق در زمان جنگ و اشغال نظامى (اصل شصت وهشتم قانون اساسى).
 ‎‎‎2 ـ مصوبات جلسه رسمى غیرعلنى (اصل شصت ونهم قانون اساسى).
ج ـ اکثریت دو سوم مجموع نمایندگان:
 ‎‎‎1 - تصویب درخواست مراجعه به آراء عمومى.(اصل پنجاه و نهم قانون اساسى).
 ‎‎‎2 - تصویب عدم کفایت رئیس جمهور. (اصل هشتادونهم قانون اساسى).
 ‎‎‎3 - تصویب تقاضاى سه فوریت طرحها و لوایح.
د - اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر:
 ‎‎‎1 - تصویب آئین‏نامه داخلى مجلس و تفسیر آن.
 ‎‎‎2 - تصویب تشکیل جلسه رسمى غیرعلنى مجلس با رعایت ماده(103) این آئین‌نامه.
 ‎‎‎3 - تصویب تقاضاى دوفوریت طرحها و لوایح.
 ‎‎‎4- تصویب موضوع اصل هفتادونهم قانون اساسی.
 ‎‎‎5- اصلاح قانون برنامه توسعه درضمن لایحه بودجه و سایر طرحها و لوایح.
ه‍ـ اکثریت مطلق نمایندگان حاضر:
 ‎‎‎1 - انتخاب رئیس مجلس (مرحله اول).
 ‎‎‎2 - انتخاب رئیس و دادستان دیوان محاسبات کشور.
 ‎‎‎3 - رأى اعتماد به وزیران.
 ‎‎‎4 - رأى عدم اعتماد به وزیران.
 ‎‎‎5 – طرحها و لوایح و تفسیر قوانین.
 ‎‎‎6 - تصویب انجام تحقیق و تفحص.
 ‎‎‎7 - تصویب تقاضاى یک فوریت طرحها و لوایح.
 ‎‎‎8- تغییر دستور هفتگی مجلس.
 ‎‎‎9- رأی به وارد بودن سؤال نمایندگان از وزیر.
 ‎‎‎10 - تصویب موضوعات اصول (هفتادوهفتم)،(هشتادم)، (هشتادودوم) و (هشتادوسوم) قانون اساسى
 ‎‎‎11 - تصویب وضع قوانین آزمایشى و تصویب دائمى اساسنامه سازمانها توسط کمیسیونهاى مجلس و دولت طبق اصل هشتادوپنجم قانون اساسى.
 ‎‎‎12 - تعیین تعداد اعضاء کمیته‌ها در کمیسیونها.
 ‎‎‎13- تصویب اعتبارنامه نمایندگانی که پرونده آنان به کمیسیون تحقیق ارجاع شده است.
 ‎‎‎14- سایر مواردى که در این آئین‏نامه و سایر قوانین براى آنها کلمات«تصویب» یا «موافقت مجلس» آورده شده و در این آئین‌نامه نصاب آن مشخص نشده است.
و - اکثریت نسبى با حداقل رأی بیش از یک سوم نمایندگان حاضر:
 ‎‎‎1- انتخاب اعضاء هیأت رئیسه شعبه .
 ‎‎‎2- انتخاب نمایندگان جهت عضویت در کمیسیون تلفیق، مشترک وهیأت تحقیق و تفحص.
 ‎‎‎3- انتخاب اعضاء کمیسیون تخصصی،‌تحقیق وتدوین آئین‏نامه داخلى در شعبه.
 ‎‎‎4- تصویب تغییر کمیسیون نمایندگان.
 ‎‎‎5- انتخاب اعضاء کمیسیون ویژه در مجلس.
ز - اکثریت نسبى:
 ‎‎‎1- انتخاب رئیس‌مجلس(مرحله دوم) و سایر اعضاء هیأت رئیسه مجلس.
 ‎‎‎2- انتخاب اعضاء حقوقدان شورای نگهبان.
 ‎‎‎3- انتخاب رئیس و اعضاء هیأت رئیسه کمیسیون و کمیته.
 ‎‎‎4- انتخاب نمایندگان جهت نظارت در مجامع، شوراها و سازمانها.
 ‎‎‎5- انتخاب اعضاء کمیته‌های هر کمیسیون.
 ‎‎‎6- انتخاب ده‌نفر از نمایندگان در اجراء اصل‌یکصدوهفتاد و هفتم قانون اساسی.
دوم - کیفیت آراء
 ‎‎‎ماده 121 - رأى‏گیرى در مجلس به یکى از روشهاى ذیل انجام مى‏گیرد:
 ‎‎‎1- با دستگاه الکترونیکى.
 ‎‎‎2- علنى با ورقه.
 ‎‎‎3- مخفى با ورقه
 ‎‎‎ماده 122 - هیأت رئیسه مجلس موظف است مجلس را به وسایل پیشرفته الکترونیکى مجهز نماید تا شمارش عده حاضران در مجلس و اعلام رأى مخالف، موافق و ممتنع با وسایل مذکور ممکن و میسر گردد و نتیجه آراء را در معرض دید نمایندگان قرار دهد. در موارد نقص فنى دستگاهها حداکثر براى یک هفته رأى‏گیرى با قیام و قعود یا طرق دیگر انجام خواهد شد. تمدید این مهلت با تصویب مجلس خواهد بود.
 ‎‎‎ماده 123 - در مورد ذیل اخذ رأى علنى با ورقه خواهد بود:
 ‎‎‎هرگاه حداقل ده نفر از نمایندگان به‏جاى استفاده از دستگاه الکترونیکى و یا ‎ قیام و قعود رأى علنى با ورقه را تقاضا نمایند. ابتدائاً بدون بحث نسبت به درخواست، رأى‏گیرى به عمل مى‏آید و درصورت تصویب درخواست، اصل موضوع با ورقه و بطور علنى به رأى گذاشته مى‏شود.
 ‎‎‎ماده 124 - در رأى علنى با ورقه، هر نماینده داراى سه‏نوع کارت سفید، کبود و زرد است که اسم آن نماینده روى کارتها چاپ شده است. کارت سفید علامت قبول، کارت کبود علامت رد و کارت زرد علامت امتناع است. هنگام اخذ رأى علنى با ورقه، نمایندگان کارت سفید یا کبود یا زرد خودشان را با نظارت دبیران ‎ درگلدانها مى‏ریزند. نمایندگانى که رأى ندهند و یا بعد از اعلام اخذ رأى از تالار جلسه خارج شوند، ممتنع محسوب مى‏شوند.
 ‎‎‎تبصره - اسامى موافقین، مخالفین و ممتنعین و کسانى که در رأى‏گیرى شرکت نکرده و یا بعد از اعلام اخذ رأى از تالار خارج شده‏اند، بدون اینکه در جلسه قرائت شود، درصورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت مى‏گردد.
 ‎‎‎ماده 125 - در موارد ذیل اخذ رأى مخفى با ورقه الزامى است:
 ‎‎‎1 - انتخاب اعضاى هیأت رئیسه، حقوقدانان شوراى نگهبان، نمایندگان مجلس در نهادها و هیأت‏ها ، مجامع و شوراها و سایر انتخابات راجع به اشخاص.
 ‎‎‎2 - انتخابات داخلى شعب و کمیسیون‏ها.
 ‎‎‎3 - رأى اعتماد و عدم اعتماد به وزیران و هیأت وزیران و رأى عدم کفایت به رئیس جمهور.
 ‎‎‎4 - رأى نسبت به اعتبارنامه نمایندگان.
 ‎‎‎تبصره - هیأت رئیسه موظف است کارتهاى مخصوصى براى رأى‏گیرى مخفى تهیه و در اختیار نمایندگان قرار دهد. رأى‏گیرى به وسیله هرگونه ورقه و کارتى غیر از این اوراق معتبر نخواهد بود.
 ‎‎‎ماده 126 - در مواردى که نتیجه اخذ رأى با قیام و قعود بلافاصله توسط دو نفر از دبیران ‎ هیأت رئیسه و یا ظرف مدت پانزده دقیقه بعد از اعلام رأى مذکورتوسط بیست و پنج نفر از نمایندگان حاضر در مجلس مورد تردید باشد بدون بحث با ورقه نسبت به تردید به عمل آمده رأی‌گیری خواهد شد. در صورتی که درخواست تردید‌کنندگان به تصویب نصف به علاوه یک نمایندگان حاضر در جلسه برسد نتیجه آن ملاک عمل قرار خواهدگرفت. چنانچه تردید در پانزده دقیقه آخر جلسه باشد، مى‏توان در جلسه نسبت به تردید رأی‌گیری نمود.
 ‎‎‎تبصره 1- تردید‌کنندگان باید اسامی خود را شخصاً در برگ مخصوصی در جایگاه هیأت رئیسه ثبت و امضاء نمایند.
 ‎‎‎تبصره 2- تردیدکنندگان پس از گذشت مدت پانزده دقیقه از زمان رأی‌گیری نمی‌توانند از درخواست خود انصراف بدهند.

سوم - اعلام نتیجه رأى
 ‎‎‎ماده 127 - به مجرد اعلام اخذ راى، توسط رئیس جلسه تعداد نمایندگان حاضر در جلسه به‏استناد دستگاه شمارش‏گر اعلام و بلافاصله اخذ رأى به عمل مى‏آید. در موارد نقص فنى دستگاه شمارش‏گر عده حاضران مستند به شمارش اکثریت دبیران ‎ خواهد بود.
 ‎‎‎ماده 128 - در کلیه موارد، نتیجه رأى مجلس باید صریحاً به‏وسیله رئیس اعلام گردد.
 ‎‎‎ماده 129 - اسامى کلیه تقاضاکنندگان رأى مخفى یا رأى علنى با ورقه درصورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت خواهد شد.